درام متحرک چیست و چه کاربردی دارد ؟

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن سیستم های نوین بسیاری از نیاز‌های انسان‌ها رفع شده است. این قاعده باعث شده است تا جامعه‌‌ی بشری بتواند خواسته‌های خود را از سمت نیروی‌ انسانی به سمت نیروی الکتریکی ببرد. در این حالت حضور نیروی انسانی در تولید به حداقل رسیده و دخالت دست در مواد غذایی به شدت کاهش یابد. شاید شما با شنیدن اسم نوار‌نقاله هیچ پیش‌زمینه و تصوری درباره‌ی آن نداشته باشید ولی آنها زندگی صنعتی ما را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده‌اند. درام متحرک یا همان نوار نقاله یکی از مهم‌ترین ابزارآلات و وسایل مکانیکی است که در صنایع گوناگون مانند صنایع فولاد، گچ و سیمان و آهک، معادن کانی‌های فلزی و غیر‌فلزی، معدن‌، صنعت کاغذ، مواد شیمیایی، مواد‌غذایی، دارویی و نساجی کاربرد‌های مختلف دارد و عموما برای انتقال کالا‌ها و محصولات از یک مکان به مکان دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

نوار‌نقاله شبیه به یک کمربندی وسیع و گسترده است که اجزای آن به شکل یک حلقه در کنار هم جمع شده اند. این سیستم به چند درام متصل است که آنها را با کمک موتور تغذیه می‌کند. و قسمت حلقه‌ شده‌ی دستگاه را اکثر افراد می‌شناسند. این بخش عموما از چند لایه لاستیک مقاوم ساخته می‌شود. به طور کلی درام‌های متحرک به سه دسته تقسیم می‌شوند.

• • درام ساده: این نوع محصول، ساده ترین شکل درام است که از یک لوله فلزی با یک روکش پلاستیکی یا لاستیکی ساخته می‌شود و برای نوار‌نقاله‌های کم بار و سبک کاربرد دارد.
  • درام لبه دار: این دستگاه لبه‌های بلندی دارد که آن‌ها از انحراف شدن تسمه با بار‌های سنگین جلوگیری می‌کند.

• درام مخروطی:  این وسیله برای نوار‌نقاله‌هایی که در طول مسیر نیازمند به تنظیم کشش است استفاده می‌شود.

 

بررسی جزئیات درام متحرک 

درام متحرک از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر‌کدام کارایی و ویژگی‌های ساختاری خاص خود را دارند. مثلا پوسته‌ها وظیفه‌ی محافظت کردن از اجزای داخلی را به عهده دارند و عمدتا از جنس چدن و فولاد هستند. یا شفت که نیروی محرکه به درام را منتقل می‌کند. این قطعات مانند یک‌ زنجیر به دیگری وابسته هستند. نگه داشتن شفت درام در جای خود و جلوگیری از اصطکاک پوسته وظیفه ی بخش دیگری به اسم یاتاقان است.

 این عضو در بخش داخلی بلبرینگ‌ها قرار دارد که به چرخش روان شفت کمک می‌کند. یکی دیگر از قسمت‌های تشکیل دهنده درام متحرک روکش است که از جنس پلاستیک و لاستیک است. این لایه اضافه می‌تواند اصطکاک بین تسمه و درام را ایجاد می‌کند. در نهایت آخرین گزینه‌ای که در این سازه وجود دارد یک سامانه کششی است. این سیستم کشش مورد نیاز تسمه را فراهم می‌کند.

 

سایر جزئیات درام متحرک

درام‌ها یکی از اجزای جدایی ناپذیر و مهم از نوار‌نقاله‌ها هستند که وظیفه‌ی آنها به حرکت در‌آوردن تسمه است. این قطعه‌ی مهم به صورت‌ سفارشی توسط شرکت‌ها و بر اساس نیاز مشتری تهیه و تولید می‌شود. در ابتدا و انتهای هر نوار‌نقاله دو غلطک وجود دارد که آنها غلطک‌های اصلی هستند و با استفاده از نیروی الکتروموتور قدرت چرخش را به تسمه‌ها انتقال می‌دهند. این اجزا در انواع مختلفی تولید می‌شوند مثلا نوع ضد‌حرارت آن که در صنایع فولاد و سیمان استفاده می‌شود یا تسمه نقاله استیل، ضد اسید، ضد روغن، ضد سایش و غیره که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.

تسمه نقاله با تعدادی چرخ دنده، قلاب، قرقره و کمربندی پلاستیکی شروع به کار می‌کند. از مواردی که باعث افزایش طول عمر‌مفید و کاهش استهلاک آن می‌شود، انتخاب درست و صحیح نوع درام در خطوط منتقل کننده‌ی مواد فله است. مورد دیگری که باید به آن توجه شود انتخاب کردن قطر مناسب برای پولی درام است. این ویژگی باید با‌توجه به نوع و ضخامت تسمه تعیین شود. برای داشتن درام های سالم در مدتی طولانی لازم است که از درام‌ها یا غلطک‌های پلاستیکی استفاده کنید. نوع رابر شده‌ی درام‌ها نسبت به نوع فلزی، به علت آسیب کمتر به تسمه، عمر طولانی‌تر و فرسایش کمتری به دنبال دارد.

قرقره‌ها به صورت متناوب روی یک حلقه‌ دوران می‌کنند و کمربند لاستیکی با کمک گرفتن از غلطک‌ها در مسیر مورد‌نظر حرکت می‌کند. با به حرکت درآمدن تسمه، روکش فلزی یا پلاستیکی که بر روی تسمه نصب شده نیز به حرکت در می‌آید. سایر اجزا بر روی آن قرار می‌گیرند و به همین صورت توسط نوار‌نقاله جا به جا می‌شود.

 

فرایند تولید درام متحرک

درام متحرک از چند جز اصلی، فرعی مهم ساخته شده است. که برخی از مهم‌ترین آنها می‌توان به درام، شاسی فلزی، غلطک، لاستیک، دنده و زنجیر، پولی، الکتروگیربکس و غیره اشاره کرد. هرکدام از این موارد کارایی و اهمیت خاص خود را دارند و با وجودشان درام کم کم تشکیل می‌شود. واضح است که اگر هر کدام از آنها از ساختار سازه حذف شوند روند کاری درام متحرک دچار اشکال می‌شود.

غیر قابل انکار است که برای شروع هر کاری نیازمند داشتن اطلاعات، دانستنی‌ها و تجربیات مربوط به آن هستید تا پروژه شما به صورت بی‌نقص به اتمام برسد. شرکت‌های تولید کننده قبل از ساخت، یک طراحی سه بعدی و نقشه از کل سیستم را ارائه می‌دهند که در‌صورت وجود عیب و نقص با این روش حل شود. پس از تایید مهندسین، کارگران با ابزار و وسایل مخصوص در کارگاه شروع به ساخت می‌کنند. در آنجا قطعات مختلف به طور حساب شده و درست در کنار‌هم قرار می‌گیرند و پس از تایید مهندسین فنی و ناظر به مشتری تحویل داده می‌شومد. جنس درام سروته بسته به نظر مشتری قابل تغییر است.

 

مراحل تولید درام متحرک

ساخت یک سازه و بهره‌گیری از آن نیازمند انجام مراحل کوچک و بزرگ بسیاری است. مراحلی که با حذف هر کدام از آنها درام متحرک ناقص باقی می‌ماند. واضح است که این پروسه باید جزء به جزء و به ترتیب انجام شود‌. در ادامه کلیه مراحل تولید درام متحرک را به‌ ترتیب ذکر می‌کنیم‌.

1. طراحی : در این مرحله مهندسین با توجه به نیاز و خواسته مشتری و ظرفیت نوار‌نقاله، درام غلطک متحرک را طراحی می‌کنند. همه ویژگی‌های آن مثل جنس درام سروته، پوسته، قطر، طول، شفت، یاتاقان و غیره در این مرحله تعیین می‌شود.
2. تهیه مواد اولیه مورد نیاز: پس از طراحی، مواد اولیه برای تولید تهیه می‌شوند، این مواد شامل چدن، لوله‌ی فولادی، ورق فولادی، لاستیک یا پلاستیک، بلبرینگ و یاتاقان است.
3. برشکاری: گام بعدی برشکاری است، در این فرایند لوله‌های فولادی برای ساخت شفت و ورق ‌های فولادی در ابعاد تعیین شده برش داده می‌شود.
4. خمکاری: به وسیله دستگاه‌های خمکاری ورق های برش خورده شده به شکل پوسته درام غلطک متحرک در می‌آیند و برای مرحله بعد آماده می‌شوند.
5. جوشکاری: قطعات خم شده با استفاده از جوشکاری به یکدیگر متصل شده و شفت درام به آن جوش می‌خورد. (در هنگام جوشکاری استفاده از عینک مخصوص فراموش نشود.)
6. ماشین‌کاری: در این مرحله قطعات وصل شده با استفاده از دستگاه‌های ماشین‌کاری صاف و صیقلی می‌شوند.
7. مونتاژ: اجزای دیگر درام غلطک متحرک مانند بلبرینگ‌ها، یاتاقان و روکش را بر روی قسمت‌های مختلف دستگاه وصل می‌کنند.
8. تست و بازرسی: پس از مونتاژ محصول مورد تست و بازرسی قرار می‌گیرد تا از سلامت، کیفیت و عملکرد آن اطمینان حاصل شود و در صورت وجود ایراد آنها را برطرف کنند
9. رنگ آمیزی: رنگ آمیزی دستگاه برای جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی ضروری است.

 

نکات تولید درام متحرک

برخی قواعد در ساخت درام متحرک دارای اهمیت بالایی هستند. دقت داشته باشید که تسمه اصلی‌ترین بخش برای جا‌به‌جایی مواد است. جنس آن را می‌توان از زنجیر، توری، لاستیک تقویت شده توسط الیاف را انتخاب کرد. در انتخاب کردن جنس تسمه هوشمندانه عمل کنید. در این حالت باید به نکاتی مانند وزن مواد، دمای محیط کار، دمای مواد انتقالی، جنس و ساختار مواد شیمیایی و غیره توجه کنید زیرا نامناسب بودن آنها توجه کافی داشته باشید.

 

اصول طراحی درام متحرک 

درام ها بر‌اساس میزان کشش، تناژ نقاله و عرض آن مبنی بر استاندارد‌های از پیش تعیین شده قابل طراحی و ساخت هستند. یکی از ویژگی‌های بارز آن که در همه حالت باید مورد توجه قرار بگیرد نوع پوشش درام است که از لغزش و وارد شدن صدمه به درام جلوگیری می‌کند. در هنگام طراحی این سیستم باید اصل هایی را درنظر گرفت که برخی از آنها عبارت اند از

• • تعیین ظرفیت : تعیین ظرفیت اولین قدم برای طراحی درام است که بر‌اساس حداکثر بار و سرعت نوار‌نقاله تعیین می‌شود.
  • انتخاب جنس : در انتخاب متریال اولیه اجزای تشکیل دهنده، شفت، پوسته، یاتاقان و دیگر موارد به  توجه داشته باشید که بر‌حسب نوع بار و شرایط محیطی انتخاب کنید. مثلا در محیط‌های خورنده و اسیدی باید از جنس‌های مقاوم‌تر در برابر خورندگی، مانند فولاد ضد زنگ استفاده کنید.
  • طراحی سیستم تنظیم کشش : درام متحرک باید سیستم تنظیم کشش داشته باشد تا بتوانیم میزان کشش تسمه را تنظیم کنیم و این آپشن می‌تواند به صورت دستی و یا اتوماتیک باشد.
  • تعیین طول و قطر: با توجه به سرعت و ظرفیت نوار نقاله، قطر و طول آن تعیین می‌شود. عمدتا قطر آن باید حداقل 6 برابر عرض تسمه باشد.
  • طراحی سیستم تنظیم ترمز: برخی از نوار‌نقاله‌ها باید دارای ترمز باشد تا در برخی موارد اضطراری بتوان از حرکت آن جلوگیری کرد.
  • رعایت استانداردها: درام های متحرک باید براساس استاندار‌ها طراحی و تولید شوند. استاندارد های آن مربوط به ابعاد، جوشکاری، جنس و ماشین‌کاری است و در طراحی آن باید به سادگی تعمیر کردن و نگهداری توجه شود و طوری باشد که از انباشت مواد جلوگیری کند و لرزش، صدا و نویز نداشته باشد.

• بررسی و تحلیل تنش‌ها: قبل از ساخت باید تنش‌های ایجاد شده در آن تحلیل و بررسی شود و این کار توسط نرم افزار‌های تحلیل تنش‌ انجام می‌شود.

 

نکات طراحی درام متحرک

یکی از موارد مهمی که در هنگام طراحی نوار‌نقاله باید در نظر داشت محدودیت فضای در دسترس شماست. این قاعده تعیین می‌کند که شما به چه نوع سیستمی برای جا‌به‌جایی مواد نیاز دارید. نوار‌نقاله باید طوری طراحی و اجرا شود که کمترین فضا را اشغال کند و محدودیتی در فضای نصب به وجود نیاورد. الزامی است که طراحی چنین سازه‌ای  با هدف استفاده بهینه از فضای موجود باشد و هزینه زیادی صرف نصب و راه‌اندازی آن نشود. در هنگام تعیین طرح این دستگاه به جنس درام سروته توجه شود. این متریال باید با نوع کار و شرایط آب و هوایی آن منطقه تطابق داشته باشد.

نوار‌های نقاله در ابعاد و سایز‌های مختلفی با‌توجه به صنایع و پروژه‌های گوناگون تولید و عرضه می‌شوند. طول آن‌ها از 1 الی 2000 متر و عرض آنها از 40 تا 250 سانتی‌متر متغیر است. ظرفیت این اقلام نیز متفاوت است و از 500 تا 5000 متر‌مکعب در ساعت می‌رسد.

 

قیمت درام متحرک

قیمت نوار نقاله‌ها با‌توجه به عوامل مختلفی تعین می‌شود. نرخ روز ارز، کیفیت ساختاری، برند سازنده، بازه زمانی خرید، جنس درام سروته، حجم خرید و غیره برخی از مهم‌ترین آنها هستند. همخوانی عرضه و تقاضای محصول یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت در بازار است. در‌صورتی که عرضه این محصول در بازار مصرف، پاسخگوی نیاز‌ها نباشد، قیمت‌ها به صورت لحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند. نرخ تورم نیز جزو مواردی است که روی قیمت نوار‌نقاله اثر می‌گذارد و با بالا رفتن آن، هزینه‌های بسته بندی و تولید، نیروی انسانی و حمل و‌نقل، مواد اولیه و غیره دچار افزایش می‌شوند.

برای خرید نوار‌نقاله مناسب، اولین قدم بررسی فعالیت صنعت مد نظر مشخص کردن ویژگی‌های مواد و محصولاتی است که قصد انتقال آن با کانوایر را داریم. فله‌ای بودن مواد، اندازه و وزن آنها، خواص شیمیایی و دمای مواد، نرخ تولید محصول از جمله موارد مهم در انتخاب کانوایر مناسب است. این دستگاه به دلیل اینکه به طور پیوسته و طولانی مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد در معرض خرابی و فرسایش است و خرید دست دوم آن توصیه نمی‌شود. زیرا احتمال افزایش هزینه تعمیر، نگهداری و تعویض قطعات ، احتمال فرسودگی و خرابی سریع سازه بسیار بالاست.

 

مزایا و معایب درام متحرک 

نوارهای نقاله مانند بسیاری از محصولات دیگر مزایا و معایبی را در ساختار خود دارند. از مزایای این محصول می‌توان به بزرگی طول مسیر انتقال، توان مصرفی پایین، عملکرد بدون صدا، امکان انتقال و جا‌به‌جایی مواد در همه جهت‌ها، سازگار بودن انواع مختلف کالاها و محصولات، قابلیت نقل و انتقال هر نوع کالای فله‌ای، و عمر‌مفید و طولانی آن اشاره کرد، همچنین این سازه باعث کاهش نیروی کار برای حمل‌ونقل محصولات می‌شود و باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی و ایجاد قابلیت نصب در زمان لازم و جداسازی پس از اتمام عملیات است.

ضرورت کنترل مداوم در طول کردن نوار نقاله، دشواری نظم دادن به مواد روی نقاله، خارج شدن مواد فله‌ای سبک به صورت گرد از نوار‌نقاله، تاثیرات حرارتی بر‌روی آن از معایب این محصول است. یکی دیگر از عیب‌های بارز این دستگاه این است که در‌صورت نیاز به تعمیرات و بروز خرابی در آن هزینه‌ی نگهداری و تعمیر افزایش می‌یابد. برای کاهش معایب آن می‌توان از برخی راهکارها استفاده کرد.‌مثلا یه صورت دوره‌ای یاتاقان‌ها را روانکاری کرد، یا از یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌های کیفیت بالا بهره برد. بهتر است برای بهبود این روند از روکش‌هایی با اصطکاک کمتر کمک گرفت.

 

معرفی گروه صنعتی زیگورات

یکی از شرکت‌‌هایی که با رعایت استانداردها، تمامی جزئیات مهم و کیفیت عالی محصولاتش را ارائه می‌دهد، گروه صنعتی زیگورات است که مواد اولیه خود را از کارخانجات درجه یک خارجی و داخلی تهیه می‌کند. این گروه با استفاده از کارشناسان و مهندسین مجرب این محصولات را تولید و به دست مشتریان خود می‌رساند. 

گروه زیگورات از سال 1381 فعالیت و کار خود را با هدف طراحی، ساخت و تولید قطعات مهندسی و صنعتی در کارگاه‌های ریخته‌گری برتر شروع کرده است. این شرکت موفق با انجام پروژه‌ها و فعالیت‌های بزرگ و متنوع در بخش‌های صنعتی، زمینه ای برای ایجاد یک اطمینان 21 ساله را مهیا کرده است. در این مرکز بهترین و با کیفیت ترین انواع نوار‌نقاله از برند‌ها و طرح‌های مختلف در اختیار شما قرار داده می‌شود.

 

نکات ایمنی استفاده‌ از درام متحرک

در هنگام استفاده از این محصول، مانند کار با دیگر ماشین‌ آلات رعایت نکات ایمنی ضروری است زیرا ممکن است باعث بروز حوادث و صدمات جبران ناپذیر شود. با انجام این نکات می‌توان از بروز حادثه جلوگیری کرد و یا شدت آسیب را کاهش داد. در زمان استفاده از نوار‌نقاله داشتن کلاه ایمنی بسیار مهم و ضروری است. پیشنهاد می‌شود از پوشیدن لباس‌های گشاد خود‌داری کنید چرا که ممکن است لباس شما زیر دستگاه گیر کند. به هیچ عنوان بر روی دستگاه راه نروید، هنگامی که درام متحرک د‌رحال کار از آن فاصله بگیرید و به آن دست نزنید و اگر موهای بلندی دارید آن‌ها را جمع و به زیر کلاه انتقال دهید.

لازم به ذکر است که از دستکش استفاده نکنید و هنگام فعالیت دستگاه از تمیز کردن آن بپرهیزید. محصول را به طور اصولی حمل و جا به جا کنید و قطعات متحرک را دست نگیرید. از جدا کردن تجهیزات حفاظتی خود‌داری کنید. جسم را نزدیک به بدن خود قرار دهید و به کمک عضلات پا آن را بلند کنید. درام متحرک به طور منظم باید برای علائم سایش، آسیب و خوردگی بررسی شود. برای جلوگیری از اصطکاک و فرسایش یاتاقان‌ها را به طور مرتب روغن‌کاری کنید. قطر درام را با توجه به ظرفیت نوار‌نقاله و نوع بار انتخاب کنید.

 

کلام آخر!

یکی از روش های حمل و جا‌به‌جایی مواد، محصولات و بسته بندی، استفاده از درام متحرک است. این سازه به شکل‌های گوناگون و متفاوت ساخته می‌شود. درام متحرک یا نوار نقاله، ابزار مکانیکی است که از اجزای مختلفی ساخته شده است. این محصول در دو نوع ثابت و متحرک، با‌توجه به نیاز مشتری تهیه و تولید می‌شود. یکی از پرطرفدارترین نوع غلطک در نوار‌نقاله‌ها، درام رابر‌شده و لاستیکی است. این وسیله مانند دیگر اقلام مشابه مزایا و معایبی نیز دارد که در هنگام خرید باید به آنها توجه شود.