رولیک یا همان Roller یک وسیله اصلی نگهدارنده نوار نقاله است که در انواع مختلفی وجود دارد. در واقع در نوار نقاله انتقال مواد توسط قطعه‌ای به نام رولیک انجام می‌شود. در نوار نقاله این قطعه استهلاک‌پذیرترین قطعه است و نکته مهمی که در این جا وجود دارد این است که در سطح استاندارد قرار نگرفتن و عدم بالانس بودن رولیک بر عملکرد سایر قطعات نوار نقاله بیشترین تاثیر را دارد. 

یکی از انواع رولیک، رولیک برگشت Return roller است. رولیک‌های برگشت پس از تخلیه بار نوار را در مسیر برگشت به ناحیه بارگیری نگاه می‌دارند.‌ این نوع رولیک‌ شامل یک رولر افقی است که از زیر تراورس کانوایر آویزان شده است. رولیک‌های که به شکل ۷ هستند، شامل دو رولر کوچکتر می‌شوند که نصب آن‌ها برای بهبود مسیریابی انجام می‌شود. 

رولیک برگشت در قسمت برگشت نوار نقاله قرار دارد و از قسمت تخلیه بار به قسمت بارگیری استفاده می‌شود. نگاه داشتن نوار بازگشتی وظیفه اصلی رولیک‌های برگشت است که به دو صورت vشکل و افقی اجرا می‌شوند.‌ برای تحمل نوارهای سنگین تیپ v شکل مناسب‌تر است. در این مقاله به بررسی کاربرد رولیک برگشت پرداخته‌ایم.

کاربرد رولیک برگشت 

رولیک برگشت Return roller در قسمت خروجی بار برای نگهداری نوار بازگشت تا محل بارگیری استفاده می‌شود. نوار بازگشت فرم v برای نوارهای سنگین استفاده می‌شود و برای این که از آسیب دیدن نوارها جلوگیری شود روی رولیک‌ها رینگ‌های لاستیکی قرار داده می‌شود. 

روی بدنه رولیک‌ها رینگ‌های لاستیکی با فاصله نصب می‌شوند و به دور شدن از تسمه نقاله و ریزش مواد ساینده کمک می‌کنند.‌ رولیک‌های برگشت تنها وزن تسمه را در سطوح زیرین کانوایرها در برگشت تسمه و جابه‌جایی تحمل می‌کنند و در سایزهای بلند ساخته می‌شوند. 

ویژگی‌های رولیک‌های برگشت شامل دو گزینه زیر می‌شوند:

رولیک‌های برگشت در کجا قرار می‌گیرند

رولیک‌های برگشت زیر چهارچوب نوار نقاله قرار می‌گیرند. 

خصوصیات و مشخصات فنی یک رولیک 

برای انتخاب رولیک باید به خصوصیات و مشخصات فنی زیر توجه کنید: 

• سطح فرسایش و سایش سطح موردانتظار 
• قرار گرفتن در معرض مایعات پایه فنی، ازن، روغن‌های طبیعی و آب 
• دمای عملیاتی محیط 
• سرعت موردنظر برای تغذیه جسم بر روی غلطک‌ها، حمل و نقل و بارگیری 
• ابعاد دستگاه و حداکثر ظرفیت تحمل 
• وزن و شکل فیزیکی بار 

ساختار رولیک برگشت و چیدمان آب‌بندی رولیک 

قطعات آب‌بندی رولیک‌ها Nylon6 هستند و هوزینگ‌های بلبرینگ و رولرها از جنس فولاد ST-37  ساخته شده‌اند و در ضخامت‌های مختلفی وجود دارند.  شفت جنس CK-45 داشته است و بنا به درخواست سفارش دهنده آنالیز شفت ارائه می‌شود.‌

از NACHI ژاپن برای ساخت بیرینگ‌ها استفاده شده است و اسناد اصالت بیرینگ‌ها ارائه می‌شوند. از جنس NR/SBR  رینگ‌های لاستیکی ساخته شده‌اند و امکان آزمایش و تست پارامترهای مربوطه وجود دارد و در شماتیک انفجاری بالا سایر استانداردها و جنس قطعات مشخص شده است. بر اساس استانداردهای DIN 15207 و ISO 1537  جدول ابعادی رولرها مشخص شده است. ساختمان رولیک‌های برگشت و نوع چیدمان آب‌بندی مطابق با استاندارد رولمکا بوده است. از دیگر مشخصات رولیک‌های برگشتی به اجزا و کاربرد آن‌ها می‌توان اشاره کرد:

اجزا رولیک برگشت

درپوش، بلبرینگ، لوله با متریال مختلف، لوله متحرک، بلبرینگ، شفت میله مرکزی، قطعات سیل‌بندی و آب‌بندی، خار و سایر قطعات از اجزا رولیک برگشت هستند. 

کاربرد رولیک‌ها در صنایع مختلف 

از کاربرد رولیک‌ها در صنایع مختلف به گزینه‌های زیر می‌توان اشاره کرد:

• صنعت چوب 
• کاغذ
• صنایع بسته‌بندی 
• چاپ و پرس 
• معدن 
• لجستیک یا حمل و نقل 
• لیبل یا برچسب زدن 
• داروسازی 
• صنایع تجهیزات پزشکی 
• صنایع مربوط به غذا 
• الکترونیک 
• تجهیزات کشاورزی 
• قطعات مونتاژ هوا و فضا 

مزایا و معایب رولیک برگشت 

در این جا مزایا و معایب رولیک برگشت را برای شما عزیزان شرح داده‌ایم.

مزایا رولیک برگشت 

از مزایا رولیک برگشت به گزینه‌های زیر می‌توان اشاره کرد:

جلوگیری از فرسایش نوار نقاله 

در مقابل مواد چسبنده از نوار نقاله محافظت می‌کند و مانع از ساییدگی و پارگی می‌شود و نظم را برقرار خواهد کرد. 

اصلاح مسیر حرکت 

جلوگیری از انحراف نوار نقاله از مسیر حرکتی و اصلاح انحرافات احتمالی 

مقاوم در برابر نوسامات دما 

در بازه دمایی منفی ۱۰ تا مثبت ۸۰ درجه سانتی‌گراد و توانایی کار در نوسانات شدید دمایی 

معایب رولیک برگشت 

رولیک‌های برگشت، نوار را در طرف خالی نگاه می‌دارند و وزن تسمه را تحمل می‌کنند. 

عملکرد رولیک برگشت 

در حمل مواد به صورت مستقیم ممکن است نوعی از مواد چسبنده به تسمه‌نقاله چسبیده باشند و از سطح تسمه‌ها به راحتی جدا نشوند که باعث آسیب دیدن تسمه‌نقاله می‌شود. برای جلوگیری از چنین مشکلی به سایر رولیک‌ها، رولیک‌های برگشت اضافه می‌شوند تا از آسیب دیدن تسمه ناشی از چسبیدن مواد چسبنده جلوگیری شود. 

رولیک‌های برگشت با فواصل لاستیکی در تغییر جهت در فرم اصلی تسمه نقاله‌ها سهم مهمی دارند. در مرکز رولیک حلقه‌های لاستیکی گرد قرار دارند که باعث اصلاح تغییر جهت تسمه می‌شوند تا در مسیر درست حرکت کنند. 

در دو طرف رولیک حلقه‌های لاستیکی صاف قرار دارند که از لبه‌های تسمه‌ها محافظت می‌کنند و مانع از لق‌زدگی تسمه نقاله‌ها می‌شوند. رولیک‌های برگشت با رینگ لاستیکی بر روی تسمه نقاله‌ها، جهت مقاومت در مقابل فشار استفاده می‌شوند.‌

مسیر مستقیم تسمه نوار نقاله از جنسی ساخته شده است که با چسبناک شدن متریال به سطح تسمه نوار نقاله بچسبد. در این حالت روی رولیک‌‌های برگشتی متریال چسبناک ته‌نشین می‌شود و پس از آن به رولیک وزن اضافه نامتقارنی وارد می‌شود که این باعث بالا رفتن استهلاک تسمه نوارنقاله می‌شود و به سمت محرک نیروهایی وارد می‌شود که موجب حرکت تسمه نوار نقاله به کنار مسیر اصلی می‌شود. 

این نوع مدل باعث کاهش فشارهای زیادی می‌شود و این به دلیل حلقه‌های لاستیکی فاصله‌دار است که در شرایط خاص به صورت تدریجی به سطح تسمه نوار نقاله وارد می‌شوند. این حلقه‌ها با فاصله مونتاژ می‌شوند و ضدسایش، محکم و مقاوم به ضربه هستند. 

در بخش میانی رولیک از رینگ‌های لاستیکی با سرهای بیضی استفاده می‌شود و به وسط تسمه نوار نقاله فشاری وارد می‌کنند که باعث جدا شدن مواد از سطح آن می‌شوند. در بخش‌های انتهایی رینگ‌های لاستیکی صاف استفاده می‌شوند و لبه‌های تسمه نوار نقاله رو نگاه می‌دارند و در برخی موارد مانع از انحراف کم تسمه نوار نقاله می‌شوند. 

وظیفه رولیک برگشت 

نگاه داشتن نوار بازگشتی وظیفه اصلی رولیک برگشتی است که به دو صورت v شکل و افقی اجرا می‌شود و برای تحمل نوارهای سنگین مدل v  شکل مناسب‌تر است. 

رولیک برگشت V نوعی از رولیک لاستیک‌دار و از انواع رولیک‌‌های برگشت است. آن‌ها معمولا در عرض نوار نقاله‌ها به صورت دوتایی و قرینه در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. چیدمان لاستیک‌ها در یک سر، لاستیک‌های تخت هستند که مانند رولیک ضربه‌گیر عمل می‌کنند و لاستیک‌های بیضی با اسپیسرهای بینشان در سر دیگر قرار دارند.‌

رولیک‌ها به صورت هرزگرد در نوار نقاله استفاده می‌شوند و وظیفه اصلی آن‌ها ایجاد حرکت روان و پیوسته محصول است که از دیگر وظایف رولیک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جابه‌جایی مواد در ظرفیت‌های بالا 
• افزایش طول عمر تسمه نقاله 
• جلوگیری از سایش و اصطکاک بین تسمه نقاله و استراکچر 

فاصله انواع رولیک‌ها 

فاصله بین اجزای دورانی در شکل‌گیری ماموریت آن‌ها و نگهداری رولیک‌ها، تاثیر چشمگیری دارند.‌ رولیک‌هایی که با فاصله زیاد نسبت به یکدیگر نصب شده‌اند نه شکل مطلوبی به نوار می‌دهند و نه نوار را به طور مناسب نگاه می‌دارند. اگر رولیک‌ها نزدیک هم نصب شده باشند باعث بهبود شکل‌دهی و نگهداری نوار می‌شود؛ ولی موجب افزایش توان مصرفی کانوایر و هزینه‌های ساخت کانوایر می‌شود. 

به اندازه کافی رولیک‌ها باید نزدیک هم نصب شوند تا یک نوار پر از بار را نگاه دارند و بیش از حد شکم بین آن‌ها ایجاد نشود. اگر نوار بیش از حد شکم دهد بار هنگام رد شدن از روی رولیک بالا می‌رود و باعث می‌شود بین آن‌ها پایین بیاید. این حرکت بار موجب افزایش مصرف توان و سایش تسمه می‌شود. همچنین شکم باعث افزایش ریزش بار خواهد شد. با وزن نوار فاصله رولیک‌های برگشت مشخص می‌شود؛ چون به این رولیک‌ها بار دیگری وارد نمی‌شود و به دلیل شکم در این سمت کانوایر مشکل ریزش بار وجود ندارد. فاصله رولیک‌های برگشت معمولا 10ft و3m  است.